Wykład Małgorzaty Kordowicz, pierwszej rabinki w Polsce, poświęcony kobietom rabinom. 

Małgorzata Kordowicz jest absolwentką Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony o część współczesną reprint elementarza do nauki hebrajskiego z początku ubiegłego wieku. Przez 15 lat była członkinią zespołów redakcyjnych kilku polsko-żydowskich periodyków, obecnie jest felietonistką „Tygodnika Powszechnego”. W 2016 r. ukończyła studia w Żydowskim Seminarium Teologicznym (JTS) w Nowym Jorku i – jako pierwsza Polka – została rabinką. Posługuje w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, a w Szkole Teologii Żydowskiej Uniwersytetu Poczdamskiego uczy przyszłych rabinów i kantorów.

Spotkanie odbędzie się jeszcze przed rozpoczęciem Szabatu. Początek o godzinie 17:00 w Namiocie festiwalowym.

W Grodzisku rodzina Frejdlichów pojawiła się w XX wieku za sprawą Maurycego, lokalnego radnego, felczera, Prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej. Do tej pory historia rodziny Frejdlich opierała się tylko na tych suchych faktach. I akcie własności Willi Niespodzianka. Ale co było wcześniej? Skąd przybyli? Gdzie mieszkali? Czym się zajmowali? Jak potoczyły się losy Maurycego, jego żony Leokadii, dzieci, wnuków i wnucząt? I dlaczego w dziejach Frejdlichów tak istotny jest Krasnystaw? Poznajmy rodzinę Frejdlich, w tym Ewę Partum, jedną z ważniejszych artystek sztuki współczesnej i mailartu w dziejach nie tylko Polski, ale i tej części Europy.

Podczas wernisażu odbędzie się koncert Pawła Frejdlicha na wiolonczelę solo.

Otwarcie wystawy w specjalnie przygotowanej Galerii Festiwalu Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim. Nasza tymczasowa galeria znajduje się na Dworcu Kolejowym, wejście z peronu oraz hali dworcowej, na przeciwko Poczekalni PKP / ulica 1 Maja 4.

Spotkanie wokół książki Agaty Tuszyńskiej, Mama zawsze wraca.

Mama zawsze wraca to spisana przez pisarkę i reportażystkę Agatę Tuszyńską opowieść o niezwykłej więzi matki i córki wśród okrucieństwa wojny. Dodatkowy wymiar nadają jej subtelne, poetyckie ilustracje cenionej w Polsce i na świecie artystki Iwony Chmielewskiej.

Agata Tuszyńska – pisarka, poetka, reportażystka. Autorka biografii Isaaka Bashevisa Singera, Ireny Krzywickiej oraz Wiery Gran, a także osobistych Rodzinnej historii lęku i Ćwiczeń z utraty.

W ostatnich latach wydała m.in. Oskarżoną Wierę Gran (2010), Tyrmandowie. Romans amerykański (2012), Narzeczoną Schulza (2015), Jamnikarium (2016), Mama zawsze wraca (2020), Ćwiczenia z utraty. Po 15 latach (2021). W tym roku ukazała się najnowsza książka Agaty Tuszyńskiej Żongler. Romain Gary.

„Bohaterką wszystkich moich książek jest PAMIĘĆ. Znikające światy i odchodzący ludzie. Zapisuję, żeby nie przestały istnieć. Wierzę w ocalającą moc słowa” – mówi autorka.

Agata Tuszyńska jest laureatką Nagrody Polskiego PEN-Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu i literatury faktu. W 2015 roku została uhonorowana srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, zaś w 2021 francuskim Orderem Sztuki i Literatury (Ordre des Arts et des Lettres)

Jej książki przetłumaczono na kilkanaście języków.

Rozmowę poprowadzi Magdalena Żerek (Biblioteka Publiczna, CzytamTo). Spotkanie odbędzie się w Namiocie festiwalowym.

Koncert, podczas którego artystka przeprowadzi nas przez dzieje swej rodziny, od XIII wieku aż po czasy współczesne. Po opuszczeniu Hiszpanii przodkowie Bente Kahan wędrowali przez wiele krajów Europy, by po II wojnie światowej osiąść w Norwegii. Rodzinna podróż przybliża słuchaczom skomplikowane losy europejskich Żydów. Koncert w języku jidysz i hebrajskim oraz  językach innych europejskich krajów. Koncert „Home” miał swoją premierę w Norwegii w 2000 roku i od tej pory grany był na wielu prestiżowych scenach Polski i świata.

Bente Kahan – norweska piosenkarka, muzyczka, aktorka, reżyserka i scenarzystka, założycielka Teater Dybbuk– Oslo, dyrektorka Centrum Kultury i Edukacji Żydowskiej we Wrocławiu, działającego przy Synagodze pod Białym Bocianem.

Blumental – młody dj zainteresowany brzmieniami od A do Z, przeżył nawet epizod w operze. W duszy gra mu przede wszystkim house oraz „etno-electro”. Prywatnie organizator i promotor wydarzeń muzycznych oraz kulturalnych. Współwłaściciel łódzkiej klubokawiarni P29.

Zapraszamy młodzież i osoby dorosłe na warsztaty z języka jidysz prowadzone przez Zofię Ziębę, tłumaczkę książek Ester Kreitman Singer

Na zajęcia obowiązują zapisy mejlowe: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl

Podczas warsztatów językowych uczestnicy poznają podstawowe zagadnienia z jidysz na przykładzie twórczości żydowskich autorek książek i wierszy.

Zofia Zięba – Absolwentka Wydziału Historii UW – licencjat i magisterium z historii i kultury Żydów (2017 r.; 2021 r.), licencjat pt.: „Analiza i interpretacja wybranego dramatu scenicznego Altera Kacyzny – tradycja i eksperyment. Przekład poematu dramatycznego pt. Prometeusz” oraz praca magisterska pt.: „Korespondencja Altera Kacyzny z Szymonem An-skim, A. Frydkinem, Lejbem i Chaną Kadisonami, Abrahamem Kahanem, Szmuelem Nigerem, Zalmanem Rejzenem i Baruchem W. Czarnym – tłumaczenie i edycja”. Badaczka życiorysu i twórczości Altera Kacyzny, studentka MISH UW, gdzie przygotowuje pracę magisterską poświęconą żydowskiemu fotoreportażowi prasowemu.

Dzięki współpracy Stowarzyszenia Nowa Kultura i Edukacja z Fundacją PZU oraz Ambasadą Królestwa Belgii w Polsce i na Litwie, a także za sprawą udostępnienia przez Urząd Miasta i Gminy Grodzisk Mazowiecki przestrzeni, 20 sierpnia 2022 roku odsłonięta zostanie instalacja artystyczno-edukacyjna Labirynt Bronki. Instalacja poświęcona jest zamieszkującej Grodzisk od przynajmniej XIX wieku rodzinie Gerecht oraz belgijskim Żydom zamordowanym podczas Holokaustu.

Oficjalne otwarcie instalacji odbędzie się o godzinie 16:15. Podczas uroczystości zostaną zaprezentowane fragmenty wydanego przez stowarzyszenie NKIE dziennika Bronisławy Gerecht z lat 1915-1917.

Dla kobiet pisanie było przez wieki jedną z nielicznych form wejścia w przestrzeń publiczną, uczynienia swojego głosu słyszalnym. W wykładzie zaprezentowane zostaną kobiece strategie zaistnienia w sferze jidyszowego słowa drukowanego: od dopisków dodawanych na marginesie ksiąg, poprzez wiersze przemycane do prasy w listach od czytelników, aż do kwestii, jak bardzo relacje z mężczyznami przekładały się na możliwość publikowania. Pisarek i poetek nie traktowano jako równorzędnego partnera w męskim imperium, jakim był świat prasy i literatury jidysz. Wpychane do frojen-winkl (kącika-kobiet) mogły się raczej spodziewać protekcjonalizmu niż rzeczywistego uznania rangi i znaczenia ich twórczości. Nieprzypadkowo siedziba Związku Pisarzy i Dziennikarzy Żydowskich w Warszawie określana była jako świecki besmedresz, czyli tradycyjnie typowo męska instytucja. W tym nowym besmedreszu świeckiej literatury jidysz kobietom nie było łatwo dojść do głosu, a jeszcze trudniej uczynić ten głos znaczącym i ważnym w dyskusji, a jednak udawało im się to. Czasem stosowały kamuflaż, innym razem jawnie manifestowały swoją samodzielność twórczą, często zmagając się z nieprzychylną im krytyką.

Dr hab. Joanna Lisek, prof. UWr. –literaturoznawczyni, tłumaczka, pracowniczka naukowa Katedry Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się poezją żydowską i kulturą jidysz, a szczególnie twórczością kobiet. Jest autorką monografii: Jung Wilne – żydowska grupa artystyczna oraz Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.) oraz redaktorką tomów: Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz oraz Mykwa – rytuał i historia. Z Karoliną Szymaniak i Bellą Szwarcman-Czarnotą przygotowała tom: Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz. Poza twórczością poetek z jidysz na język polski tłumaczyła m.in. utwory Puy Rakowskiej, Jenty Serdackiej, Chavy Rosenfarb. Od 2017 roku redaguje serię Żydzi. Polska. Autobiografia. Od 2019 r. pełni funkcję prezeski Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych.

BARWY MUZYKI ŻYDOWSKIEJ to wyjątkowy program, który przedstawia wielowiekową żydowską tradycję muzyczną. Od starych pieśni hebrajskich, głównie o tematyce religijnej, poprzez muzykę sefardyjską o charakterze świeckim, aż po tradycyjny repertuar jidysz.

Utwory zabrzmią z towarzyszeniem jednej i dwóch gitar. W programie znajdą się też modlitwy związane z Rosz HaSzana czyli Żydowskim Nowym Rokiem, który przypada we wrześniu. Pieśni wykonywane będą w oryginalnych językach, jednak Anna Riveiro przed każdym utworem przybliży publiczności jego treść.
Będzie to muzyczna opowieść o żydowskim życiu niezależnie od miejsca urodzenia. Usłyszymy utwory towarzyszące ludziom w różnych sytuacjach dnia powszedniego oraz świąt: modlitwy, pieśni miłosne i weselne, kołysanki. Wszystkie wyrażają żydowską duszę…

„Ciepły głos solistki wspaniale rymuje się z wirtuozowską grą gitarzysty i wciąga słuchacza w pełen emocji dialog.”

Wykonawcy:
Anna Riveiro: śpiew, gitara, scenariusz koncertu i tłumaczenia
Michał Pindakiewicz: gitara, aranżacje

Anna Riveiro
Charyzmatyczna wokalistka, solistka kantoralna, trenerka głosu, gitarzystka, kompozytorka, producentka muzyczna. Śpiewa w wielu stylach i językach wykonując muzykę z różnych epok, tradycji i krajów. Stale koncertuje w Polsce i na świecie. Koncertowała m.in. w Izraelu, Meksyku, Hiszpanii, Francji, Anglii, Niemczech i we Włoszech. Szczególne miejsce w jej repertuarze ma muzyka żydowska a zwłaszcza sefardyjska. Artystka wykonuje rownież pieśni jidisz oraz pieśni hebrajskie, w tym liturgiczne (śpiewa też jako kantorka). Jako pierwsza w Polsce kobieta-kantor prowadzi od 10ciu lat Wielkie Święta: Rosz Haszana i Jom Kippur w synagodze reformowanej w Warszawie. Śpiewała też jako kantorka w Izraelu.

Anna Riveiro jest stale zapraszana na międzynarodowe festiwale w Polsce i na świecie, a jej interpretacje pieśni sefardyjskich uznane zostały za wzorcowe w programie UNESCO dotyczącym języków zagrożonych wymarciem.
Dokonała wielu nagrań fonograficznych, w tym 7 płyt solowych m. in. dla wytwórni UNIVERSAL MUSIC. Jej płyty z pieśniami sefardyjskimi nagrane zostały pod patronatem Polskiego Radia i Instytutu Cervantesa w Warszawie. W 2019 ukazała się płyta artystki: AHAVAT OLAM – Najpiękniejsze modlitwy hebrajskie na Wielkie Święta i Szabat.

Obok działalności koncertowej Anna Riveiro prowadzi kursy i warsztaty wokalne w Polsce i na świecie. Udziela też lekcji śpiewu (również „online”) stosując autorską metodę nauczania w ramach: ANNA RIVEIRO VOCAL STUDIO.
Więcej o twórczości Anny Riveiro: www.annariveiro.com

Michał Pindakiewicz
Wirtuoz gitary klasycznej. Gitarzysta o wszechstronnych zainteresowaniach muzycznych, aranżer i kompozytor. Absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie i laureat międzynarodowych konkursów gitarowych. Współpracował z m. in. Filharmonią Narodową i Teatrem Wielkim w Warszawie, Polską Orkiestrą Radiową, Teatrem Buffo, Teatrem Roma. Koncertował na wielu scenach w Polsce oraz m. in. w Czechach, Niemczech, Hiszpanii i Meksyku. Występuje z wieloma zespołami oraz muzykami klasycznymi, jazzowymi i folkowymi.

Na zajęcia obowiązują zapisy mejlowe: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl

Po koncercie zapraszamy na krótki warsztat pieśni sefardyjskich, który poprowadzi Anna Riveiro uważana za mistrzynię pieśni sefardyjskich i nazywana „polskim głosem Sefarad” („La voz polaca de Sefarad” – eSefarad.com). 

Muzyka sefardyjska to muzyka Żydów zamieszkujących w średniowieczu Półwysep Iberyjski a Sefarad to hebrajska nazwa Hiszpanii. Anna Riveiro wszystkie pieśni wykonuje w oryginalnym języku Sefardyjczyków ladino. W warsztacie mogą wziąć udział wszystkie osoby zainteresowane muzyką i kulturą sefardyjską, niezależnie od stopnia zaawansowania w śpiewie (znajomość nut i języka ladino czy hiszpańskiego nie jest potrzebna).

Warsztat ma również na celu przybliżenie historii muzyki sefardyjskiej – będzie to swoista muzyczna wędrówka od średniowiecza po dzień dzisiejszy.

„Pieśni sefardyjskie w interpretacji Anny Riveiro zachowały coś z żydowskiej nostalgii, hiszpańskiego żywiołu i orientalnej zmysłowości. Pozwalają zatopić się w magii Orientu, na chwilę, na godzinę… na całe życie?”
Polska The Times

Anna Riveiro
Charyzmatyczna wokalistka, solistka kantoralna, trenerka głosu, gitarzystka, kompozytorka, producentka muzyczna. Śpiewa w wielu stylach i językach wykonując muzykę z różnych epok, tradycji i krajów. Stale koncertuje w Polsce i na świecie. Koncertowała m.in. w Izraelu, Meksyku, Hiszpanii, Francji, Anglii, Niemczech i we Włoszech. Szczególne miejsce w jej repertuarze ma muzyka żydowska a zwłaszcza sefardyjska. Artystka wykonuje rownież pieśni jidisz oraz pieśni hebrajskie, w tym liturgiczne (śpiewa też jako kantorka). Jako pierwsza w Polsce kobieta-kantor prowadzi od 10ciu lat Wielkie Święta: Rosz Haszana i Jom Kippur w synagodze reformowanej w Warszawie. Śpiewała też jako kantorka w Izraelu.

Anna Riveiro jest stale zapraszana na międzynarodowe festiwale w Polsce i na świecie, a jej interpretacje pieśni sefardyjskich uznane zostały za wzorcowe w programie UNESCO dotyczącym języków zagrożonych wymarciem.
Dokonała wielu nagrań fonograficznych, w tym 7 płyt solowych m. in. dla wytwórni UNIVERSAL MUSIC. Jej płyty z pieśniami sefardyjskimi nagrane zostały pod patronatem Polskiego Radia i Instytutu Cervantesa w Warszawie. W 2019 ukazała się płyta artystki: AHAVAT OLAM – Najpiękniejsze modlitwy hebrajskie na Wielkie Święta i Szabat.

Obok działalności koncertowej Anna Riveiro prowadzi kursy i warsztaty wokalne w Polsce i na świecie. Udziela też lekcji śpiewu (również „online”) stosując autorską metodę nauczania w ramach: ANNA RIVEIRO VOCAL STUDIO.
Więcej o twórczości Anny Riveiro: www.annariveiro.com

W tym roku w Grodzisku Mazowieckim pojawia się Warsaw Jewish Film Festival. Podczas dwóch wieczorów odbędą się pokazy filmowe kuratorowane przez WJFF. 

PAMIĘCI RONIT ELKABETZ: OR

reż. Keren Yedaya,
Izrael 2004,
97 min.
Dramat  

Ruth (Ronit Elkabetz) i Or, matka i córka, żyją w małym mieszkanku w Tel Avivie. Ruth od 20 lat zajmuje się prostytucją. Or od dawna próbuje namówić matkę, aby rzuciła dotychczasowe życie, niestety bezskutecznie. Pewnego dnia Or, po kolejnej wizycie u matki w szpitalu, stwierdza, że tym razem wszystko zmieni się na lepsze… 

Festiwale i nagrody: Zwycięzca Złotej Kamery za najlepszy debiut Cannes 2004,  Najlepszy Film, Najlepsza Aktorka – Jerusalem Film Festival – Best Film, Best Actress,  Zwycięzca Nagrody Specjalnej Palm Springs Film Festival  

Godzina: 12:00 – 15:00
Zapraszamy na… PIKNIK! Przy i w Namiocie FKŻ, razem ze stowarzyszeniem Odkrywamy Bliskie Historie, Baziółką, Putką i restauracją The Park zapraszamy na zajęcia dla rodzin i dzieci, z zabawą, edukacją, kulinariami i historią w tle.

Program pikniku:

12:00 – 13:00 
Chleby Obecności, czyli warsztaty kulinarne z Hanną Kossowską. 

Na zajęcia obowiązują zapisy mejlowe: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl
Chałkę pieczemy na każdy Szabat i do świątecznych posiłków. Chałka na Szabat i ‎święta wyróżnia się kształtem – odmiennym od codziennego pieczywa. Mak i sezam, ‎stosowane do posypki pieczywa, symbolizują mannę, podobnie jak dwie chałki – ‎podwójną porcję manny, która spadła z nieba, kiedy Izraelici błąkali się po pustyni ‎przez czterdzieści lat po Wyjściu z Egiptu. Trzy wałki, z których splata się warkocz, ‎symbolizują prawdę, pokój i sprawiedliwość.

13:00 – 14:00 
Ryfka, Malka, Icek, Mosiek – kto kryje się za tymi imionami? Warsztaty dla dzieci z Muzeum Getta Warszawskiego.

Na zajęcia obowiązują zapisy mejlowe: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl

Wokół nas są osoby noszące nieznane, nieraz dziwne dla nas, imiona. Pochodzą one z innych krajów, czasem nawet z innych kontynentów. Zwykle imię nawiązuje do tradycji danego narodu, nadawane jest ze względu na pamięć przodków albo po prostu dlatego, że podoba się rodzicom czy przyjaciołom. Takimi imionami są imiona noszone przez żydowskie dzieci: Ryfka, Malka, Icek, Mosiek.
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki będą mieli okazję dowiedzieć się, kim są Żydzi, gdzie mieszkają teraz, gdzie zamieszkiwali kilkadziesiąt lat temu, dlaczego pozostało ich w Polsce tak niewielu. Poznają znaczenie niektórych imion – nie tylko żydowskich, ale i polskich.

Prowadzenie: dr Halina Postek, Muzeum Getta Warszawskiego.

13:00 – 15:00 
W grodziskiej kuchni i na podwórku – spotkanie z dr Agnieszką Szurek (Uniwersytet Warszawski, stowarzyszenie Odkrywamy Bliskie Historie) oraz gry i zabawy plenerowe z Odkrywamy Bliskie Historie

Spotkanie poświęcone ubiegłorocznej książce kucharskiej z przepisami rodzinnymi mieszkanek i mieszkańców Grodziska. Publikacja ukazała się nakładem stowarzyszenia Odkrywamy Bliskie Historie.

Podczas spotkania z dr Agnieszką Szurek będziemy zbierać Wasze rodzinne przepisy! Za każdy przepis dostaniecie nagrody: zioła ufundowane przez Baziółkę i… niespodziankę.

Piknik z The Park, Putką i Baziółką.
Podczas pikniku restauracja The Park przygotuje Wam poczęstunek kuchni izraelskiej i bliskowschodniej. A jak smakują słodkie chałki i wytrawne bajgle? Tego dowiecie się dzięki piekarni Putka. 

14:00 – 15:00
Żydowski Brwinów, Żydowski Grodzisk – spotkanie poświęcone żydowskiej historii obu miast. Opowiadać będą Grzegorz Przybysz (Towarzystwo Przyjaciół Brwinowa) i Jakub Bendkowski (Żydowski Instytut Historyczny). Prowadzenie: Piotr Strzemieczny

Spotkanie poświęcone historii dwóch miast: Brwinowa i Grodziska. Podczas spotkania dowiemy się, jak wyglądało życie Żydów z Grodziska i Brwinowa. Czym zajmowali się mieszkańcy obu miast, jakie rodziny w nich mieszkały. Co stało się z Żydami po 1945 r. 

Kapela Timingeriu (czyt. Kapela Timindżeriu) to rodzinny zespół powstały z potrzeby doświadczania i dzielenia się muzyką na żywo. Muzykowanie jest dla zespołu pretekstem do spotkania. Grają i śpiewają żywiołową, prowokującą do tańca interpretację muzyki cygańskiej, bałkańskiej i żydowskiej.

Początki grupy sięgają wyprawy muzycznej do Rumunii w 2009 r. Od tamtej pory zespół urósł o kolejnych amatorów muzycznych przygód, podróżując z instrumentami po całej Polsce i za granicą – stopem, na rowerach, barką czy samochodem.

Zespół odnajduje się na dużych scenach plenerowych, scenach kameralnych, a także w ramach spektakli teatralnych i cyrkowych, kabaretów i innych nietypowych wydarzeń kulturalnych. Występowali już między innymi na: Pannonica Folk Festival w Barcicach nad Popradem, Carnivalu Sztukmistrzów w Lublinie, Festiwalu Łódź Czterech Kultur w Łodzi, Festiwalu Busker Bus we Wrocławiu, we Wrocławskim Radio Ram czy na Schaubuden Sommer w Dreznie.

Spotkanie literackie poświęcone twórczości Ester Kreitman Singer i Izraela Jehoszuy Singera, dostępnej w Polsce dzięki wydawnictwu Fame Art. Nakładem Fame Art ukazały się w ostatnim czasie takie książki jak Brylanty, Perły, Towarzysz Nachman czy Taniec Demonów i Rodowód. Spotkanie z tłumaczami i tłumaczkami (Zofia Zięba i Krzysztof Modelski) poprowadzi Roman Kurkiewicz. 

Zofia Zięba – Absolwentka Wydziału Historii UW – licencjat i magisterium z historii i kultury Żydów (2017 r.; 2021 r.), licencjat pt.: „Analiza i interpretacja wybranego dramatu scenicznego Altera Kacyzny – tradycja i eksperyment. Przekład poematu dramatycznego pt. Prometeusz” oraz praca magisterska pt.: „Korespondencja Altera Kacyzny z Szymonem An-skim, A. Frydkinem, Lejbem i Chaną Kadisonami, Abrahamem Kahanem, Szmuelem Nigerem, Zalmanem Rejzenem i Baruchem W. Czarnym – tłumaczenie i edycja”. Badaczka życiorysu i twórczości Altera Kacyzny, studentka MISH UW, gdzie przygotowuje pracę magisterską poświęconą żydowskiemu fotoreportażowi prasowemu.

Krzysztof Modelski – urodzony w Poznaniu, od lat mieszkający na wielkopolskiej wsi. Absolwent historii na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, doktor nauk humanistycznych, nauczyciel, tłumacz. Tłumaczył opowiadania M. Nadira, I. Baszewisa-Singera, A. Rajzena, J. Josady, Z. Segałowicza (publikowane w tygodniku „Fołks Sztyme”) oraz powieść Izraela Rabona „Ulica”(Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1991). Konsultant i autor tekstów nt. polskich Żydów w polskiej edycji Encyklopedia Britannica, współautor książki „Żydzi w Wielkopolsce na przestrzeni dziejów” (Poznań, wyd. 1 1995, wyd. 2 1999). Przetłumaczył dwa zbiory opowiadań Izraela Joszui Singera – „Na obcej ziemi” i „Perły” oraz powieść „Towarzysz Nachman” dla wydawnictwa Fame Art.

Bastarda Trio w specjalnym koncercie poświęconym grodziskiej dynastii Szapiro. Bastarda, zespół tworzony przez Pawła Szamburskiego, Tomasza Pokrzywińskiego i Michała Górczyńskiego, otrzymał od nas oryginalne niguny dynastii Szapiro autorstwa Izraela Szapiro i Jeszajahu Szapiro, potomków wielkiego cadyka Elimelecha Szapiro, założyciela dynastii Szapiro z Grodziska. 

Pieśni przekazał nam Szalom (Matan) Szalom, a Bastarda przygotowała koncertową wersję nigunów dynastii Szapiro we własnej aranżacji. 

Bastarda – nieoczywiste trio podejmujące wysiłki na rzecz interpretacji muzyki dawnej na własny sposób. Związani obecnie z Audio Cave, gdzie ukazują się ich albumy. Dyskografia:

Promitat eterno (Lado ABC, 2017, z dziełami Piotra z Grudziąca), Ars moriendi (Lado ABC, 2019), Nigunim (Multikulti, 2020), Fado z João de Sousą (Audio Cave, 2021), Kołowrót z Chórem Uniwersytetu SWPS (Audio Cave, 2021) i Minne z Holland Baroque (2022).

Koncert podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim będzie premierą nigunów dynastii Szapiro.

Odsłuch słuchowiska Nekome 1905 w całkowitej ciemności.

Na wydarzenie obowiązują zapisy: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl. Liczba miejsc ograniczona

Jest wiosna 1905 roku. Łódź. Młody Żyd imieniem Menachem po stracie ojca wiąże się z gangiem tajemniczego księdza Natana. Chcąc przypodobać się szefowi bandy kradnie drogocenny diament. Niestety właścicielką ozdoby była kochanka dowódcy łódzkiej policji rosyjskiej. Wplątuje to głównego bohatera w samo centrum huraganu historii przechodzącego przez tętniące życiem miasto przemysłowe. Tymczasem atmosfera w Łodzi staje się coraz gęstsza. Przez miasto przetacza się fala strajków i demonstracji. Rosjanie brutalnie pacyfikują protesty i w zaciszu gabinetów szykują pogrom łódzkich Żydów. W każdej chwili może wybuchnąć powstanie….

Słuchowisko NEKOME 1905 jest słuchowiskiem sensacyjno-historycznym, w którym wątki fikcyjne wplecione są w wydarzenia jakie miały miejsce w Łodzi w czerwcu 1905 roku. Postać głównego bohatera wzorowana jest na historii Ślepego Maksa – łódzkiego gangstera działającego w okresie międzywojennym. Przedstawienie jest opowieścią o cierpieniu, miłości, przyjaźni i zemście – najbardziej tajemniczej ludzkiej namiętności. Przy okazji jest wejściem w ciemne strony życia w mieście wielkoprzemysłowym i o ludzkiej niewysłuchanej krzywdzie, która nieuchronnie prowadzi do chęci odwetu.

W roli głównej wystąpił Mateusz Więcławek (Belfer, Zieja, Kler). W pozostałych rolach m.in. Mariusz Bonaszewski (Kurier, Marszałek Piłsudski, Marszałek), Wojciech Kalarus (1983, Drogi Wolności), Mariusz Saniternik (Kingsajz, Pan Tadeusz, Wataha), Barbara Wypych (Ikar. Legenda Mietka Kosza, Rojst, Powidoki). Według scenariusza Mikołaja Szczęsnego i Sebastiana Adamkiewicza. Muzyka – Marcin Nenko. Realizacja dźwiękowa – Andrzej Papajak. Produkcja – Jacek Wawrzynkiewicz
Realizacja słuchowiska możliwa dzięki dotacji Urzędu Miasta Łodzi w ramach roku Łodzi Przemysłowej.

Mikołaj Szczęsny – student Wydziału Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Reżyser filmów krótkometrażowych, reklamowych, widowisk teatralnych oraz produkcji telewizyjnych. Scenarzysta i reżyser słuchowisk radiowych. Autor warsztatów performatywnych w Taimei Educational Foundation w Pingdung na Tajwanie.

Podczas wykładu Sary Stachowiak dowiecie się jak wygląda sytuacja prawna kobiet w Izraelu podczas rozwodu, kim jest aguna i czy w Izarelu istnieje rozwód cywilny.

Sara Stachowiak. Ukończyła licencjat z hebraistyki na Uniwersytecie Warszawskim broniąc pracę pt. „Odmowa rozwodu – sytuacja prawna agunot w Państwie Izrael”. Jest również absolwentką studiów magisterskich na kierunku prawo, studiów LL.M. na Uniwersytecie w Bonn oraz aplikantką adwokacką. Od lat zafascynowana kulturą i historią Żydów. Zawodowo zajmuje się polskim i niemieckim prawem cywilnym. Prywatnie joginka, rolkarka i nieustannie rozwijająca swoje umiejętności poliglotka.

W tym roku w Grodzisku Mazowieckim pojawia się Warsaw Jewish Film Festival. Podczas dwóch wieczorów odbędą się pokazy filmowe kuratorowane przez WJFF. 

Historia izraelskiej kobiety, Vivianne Amsalem, która pewnego dnia podejmuje decyzję o rozwodzie z mężem, Elisha. Ten nie chce jednak zaakceptować pomysłu swojej zony. Vivianne występuje więc o pomoc do sądu rabinackiego.

VIVIANE CHCE SIĘ ROZWIEŚĆ.
Reż. Ronit Elkabetz / Shlomi Elkabetz
2014 r.
Czas trwania: 107 min.

Warsztaty są być może najlepszą formą przedstawienia tańca izraelskiego, ponieważ dają możliwość doświadczenia go, w przeciwieństwie do występów, których można być wyłącznie widzem.

Dają możliwość doświadczenia radości tańca w grupie, w kręgu, radości ruchu i rytmu – całym ciałem i duszą. Radości przemiany przez taniec. Ludzi nieśmiałych i czasami wciąganych na siłę do kręgu po pięciu minutach nie sposób już z niego wyrwać. W ciągu następnych przybywa ich coraz więcej. W każdej chwili widać radość, jaką przynosi im nauka pierwszych kroków w rytm oryginalnej muzyki. Entuzjazm i energia, które się wyzwalają podczas warsztatów tańca izraelskiego trwają dużo dłużej, niż do końca zajęć.

Monika Leszczyńska – doświadczona instruktorka i specjalistka w dziedzinie tańca izraelskiego. Od 1998 roku prowadzi otwarte zajęcia dla grupy Snunit, przekazuje też pasję tańca uczestnikom warsztatów w całej Polsce. Od lat oddana pracy ze słuchaczami UTW Teatru Żydowskiego. Współpracuje z najlepszymi instruktorami z Izraela, organizując międzynarodowe warsztaty tańca izraelskiego w Polsce.

Obowiązują zapisy: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl. Liczba miejsc ograniczona

Zapraszamy na spotkanie literackie z Karoliną Sulej, autorką bestsellerowej książki Rzeczy osobiste. Spotkanie poprowadzi Magdalena Żerek z Biblioteki Publicznej i portalu CzytamTo.

Zapraszamy na wykład rabina Icchaka Rapoporta z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie poświęcony roli kobiet w judaizmie. 

Icchak Rapoport jest rabinem w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, pod kierownictwem Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha, pełni również funkcję Rosh Kollel Tora MiTzion w Warszawie.

Urodził się w Sztokholmie w 1977r., jest synem polskiej Żydówki z Sosnowca, która emigrowała z Polski po wydarzeniach marcowych 1968 r. Od urodzenia rozmawiano w jego rodzinnym domu po polsku, w związku z czym polski język jest bliski jego sercu. 

Icchak Rapoport ukończył pięcioletnie studia rabinackie w jesziwie Yeshivat Hamivtar w Izraelu w 2002 r., po czym objął stanowisko rabina Gminy Żydowskiej w Oslo w Norwegii w latach 2002-2006. Następnie pracował jako Rabin Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu przez pięć lat, do roku 2011. Pełnił również funkcję emisariusza izraelskiej organizacji Shavei Israel. Latem 2011 wrócił do Izraela. W Izraelu kontynuował pracę dla Shavei Israel, pracowałem również dla organizacji Noahide World Center.

W sierpniu 2021 wrócił do Polski na zaproszenie Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha i rozpoczął pracę w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.

Jego żona nazywa się Chaya. Ona pochodzi również z Polski, jak jego mama z Sosnowca.

Zapraszamy na spotkanie online z doktorem Dominikiem Flisiakiem, poświęcone syjonistkom i rewizjonistkom.

Dominik Flisiak, niezależny badacz społeczności żydowskiej na ziemiach polskich. Jest autorem dwóch książek: Działalność syjonistów-rewizjonistów w Polsce w latach 1944/1945- 1950, Lublin 2020. Wybrane materiały ideologiczne i propagandowe Syjonistyczno-Socjalistycznej Partii Robotniczej Poalej Syjon-Hitachdut. Przyczynek do badań nad lewicą syjonistyczną w pierwszych latach powojennej Polski (1944/45-1949/50).

Spotkanie transmitowane na Facebooku Festiwalu Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim.

Zapraszamy na warsztaty dźwiękowe (fieldrecordingowe) na cmentarzu żydowskim w Grodzisku. Każdy szum, dźwięk, odgłos, a nawet cisza posiadają własne brzmienie. Jak brzmi cmentarz żydowski? Dowiecie się z warsztatów z Maciejem Wirmańskim. Zabierzcie ze sobą rekorder, mikrofon lub telefon z możliwością nagrywania dźwięku. Zbiórka przed bramą cmentarza żydowskiego w Grodzisku Mazowieckim przy ulicy Żydowskiej.

Obowiązują zapisy na warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl. Liczba miejsc ograniczona.

Maciej Wirmański – field recordysta, artysta dźwiękowy, sound desinger, muzyk. W swojej twórczości zajmuje się zależnością między pamięcią zarówno osobistą, jak i społeczną, a dźwiękiem. Z nagrań terenowych tworzy wielowarstwowe kompozycje, w których zjawiska szumowe wysuwają się na pierwszy plan. Kolekcjoner zepsutych instrumentów do rejestracji i generowania dźwięku. Jako Goralenvolk tworzy harsh noise. Prowadzi label Szara Reneta, wydający przede wszystkim nagrania terenowe, muzykę improwizowaną, słuchowiska i noise. Okazyjnie pracuje jako dziennikarz i krytyk muzyczny. https://szarareneta.bandcamp.com/

Premiera folderu poświęconego symbolice macew na cmentarzu żydowskim w Grodzisku. Podczas spotkania będzie można nabyć (za darmo) własny egzemplarz swoistego przewodnika po zdobieniach i symbolice na żydowskich nagrobkach. 

O symbolach znajdujących się na macewach opowie Magdalena Buda. Historię grodziskiego cmentarza zaprezentuje Krzysztof Bielawski. 

Magdalena Buda – z wykształcenia jest historykiem (absolwentka UMK), brała udział w badaniach archeologicznych w latach 90. i 2000 na terenie miasta Inowrocławia, wielokrotna wolontariuszka Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, współorganizatorka Akcji Żonkile na terenie swojego miasta. Obecnie jest współzałożycielką i prezeską stowarzyszenia „Nowa para butów”, inicjatorką cyklu wykładów dotyczących historii miasta Inowrocławia („Między asymilacją a tożsamością – Żydzi w Inowrocławiu w XIX-XX wieku”; „Ascaucalis – emporium na kujawskim odcinku szlaku bursztynowego II w. p.n.n. – V w.n.e.”).

Pomysłodawczyni i współorganizatorka spotkań z osobami ze świata kultury i literatury m.in. z Martą Abramowicz, Filipem Springerem, Agnieszką Kalugą, Andrzejem Stasiukiem. W kręgu jej zainteresowań szczególne miejsce zajmuje historia i kultura Żydów polskich. Prywatnie szczęśliwa mama dwójki dzieci (Antoniego i Ignacego), uwielbiająca długie rozmowy i zaczytywanie się w książkach.

Krzysztof Bielawski – badacz cmentarzy żydowskich. Absolwent Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Warszawie oraz Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek: Historia i kultura Żydów). Doktorant na Wydziale Historii UW. Założyciel strony internetowej www.cmentarze-zydowskie.pl. Specjalista do spraw dziedzictwa żydowskiego w Centrum Informacji Historycznej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Autor książki Zagłada cmentarzy żydowskich oraz artykułów publikowanych na łamach m.in. „Kwartalnika Historii Żydów”, „Miasteczka Poznań”, ,,Spotkań z Zabytkami”, rocznika Zagłada Żydów. Studia i Materiały, portalu Wirtualny Sztetl”.

Spotkanie zamykające 3. Festiwal Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim odbędzie się w Bibliotece Publicznej w Grodzisku Mazowieckim.